عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات کتابی است در زمینه هیئت، جهان شناسی، علم الاشیاء و شگفتی های عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات (فاکسیمیله) عنوان: عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات تاریخ کتابت: 678 هجری قمری تألیف: زکریا بن محمد بن محمود کمونی قزوینی نسخه برگردان بر اساس نسخۀ خطی کهن کتابخانۀ مونیخ، ش 464 صفحات: 454 عالم خلقت به زبان عربی که نویسنده آن را به عطا ملک جوینی، حاکم بغداد، به روزگار مغول پیشگش کرده است. کتاب شامل چهار مقدمه است: در مقدمۀ اوّل به شرح واژه عجب (عجیب) میپردازد؛ مقدمه دوم تقسیم مخلوقات است؛ مقدمه سوم دربارۀ واژۀ غریب است؛ مقدمۀ چهارم دربارۀ تقسیم موجودات است که طبق مکتب یونانی و ب هخصوص ارسطو انجام شده است. کتاب به دو مقاله تقسیم شده است: مقاله اول در عُلویات؛ مقاله دوم در سُفلیات که شامل عناصر و معدنیات، نباتات و حیوانات است و در مورد تمام کائنات روی زمین، بروج، فصول، ستارگان، کوه ها، زمین، دریاها، رودها، جانوران و بسیاری از موجودات دنیا سخن گفته و مقاله اوّل نیز خود به سیزده نظر تقسیم شده است.

نسخه حاضر یکی از قدیم یترین نسخه های خطی موجود است که در کتابخانه لیدن به سال 678 ق./ 128 0 م. و به شماره 464 و زمانی که مولف در قید حیات بوده (سه سال قبل از مرگ مولف کتابت شده)، به ثبت رسیده و مزیّن به تصویرهای مینیاتوری به سبک مغولی است. غیر از اواسط نسخه حاضر (صص 330 – 337 ) مابقی اوراق سالم و کامل و تصاویر با کیفیتی مطلوب به جا مانده است.